വിവിധവിഭാഗങ്ങള്‍

വകുപ്പിന്റെ കീഴിലെ വിവിധ വിഭാഗങ്ങളുടെ പ്രധാന ചുമതലകൾ:

വകുപ്പിന് കീഴിലുള്ള വിവിധവിഭാഗങ്ങളുടെ ചുമതലകൾ താഴെ ചുരുക്കി നൽകുന്നു.

ഭരണവിഭാഗം

വനം വകുപ്പിലെ പൊതുഭരണത്തിന്റെ ചുമതല ഈ ശാഖയിലൂടെ അഡീഷണൽ പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്റർ(ഭരണം)-ആയിരിക്കും. കേരള സംസ്ഥാന വനം സേവനം, കേരള സംസ്ഥാന വനം സബോർഡിനേറ്റ് സർവ്വീസ്, ലാസ്റ്റ്ഗ്രേഡ്-പാർട്ട്ടൈം കണ്ടിൻജന്റ് സേവനങ്ങൾ എന്നിവയിലെ ജീവനക്കാരുടെയും ഓഫീസർമാരുടെയും തിരഞ്ഞെടുക്കൽ, പുതുനിയമനം, സ്ഥാനക്കയറ്റം, സ്ഥലമാറ്റം, മാറ്റി നിയമിക്കൽ, അച്ചടക്ക നടപടി, അടുത്തൂൺ, യാത്രാബത്ത അനുവദിക്കൽ, വൈദ്യശുശ്രൂഷാവകാശങ്ങൾ, വായ്പകൾ, മുൻകൂർ പണം നൽകൽ എന്നിവയുടെ നിർവഹണം ഭരണ വിഭാഗത്തിനായിരിക്കും. വൈൽഡ് ലൈഫ് അസിസ്റ്റന്റുമാർ/വന്യജീവി വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ഡെപ്യൂട്ടി ഡയറക്ടർ, വനം വകുപ്പിൽ നിന്ന് തസ്തികമാറ്റ (Deputation) ത്തിലൂടെ താല്‍ക്കാലികാടിസ്ഥാനത്തിൽ എത്തിയവർ (കെ.എഫ്.ഡി-യിൽ നിന്ന് വന്നവരും അങ്ങോട്ട് പോയവരുമായ ഇന്ത്യൻ ഫോറസ്റ്റ് ഓഫീസറുമാർ ഒഴികെ) തുടങ്ങിയ പ്രത്യേക വിഭാഗത്തിൽപ്പെടുന്ന ജീവനക്കാരുടെ സേവനകാര്യങ്ങളും ഭരണവിഭാഗത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തത്തിൽപ്പെടും.

ആസൂത്രണ വികസനവിഭാഗം

സംസ്ഥാന സർക്കാരും കേന്ദ്രസർക്കാരും ധനസഹായം നല്‍കുന്ന വ്യത്യസ്ത മേഖലകളിലെ വിവിധ വികസന പദ്ധതികളുടെയും പ്രവർത്തനങ്ങളുടെയും നടത്തിപ്പിന്റെ ചുമതല വകുപ്പിന്റെ വികസനവിഭാഗത്തിലാണ് നിക്ഷിപ്തമായിരിക്കുന്നത്.

ഈ വിഭാഗത്തിന്റെ നേതൃത്വം പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്റർ (ആസൂത്രണവും വികസനവും) അഡീഷണൽ പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്ററുടെ (F,B&A) സഹായത്തോടെ നിർവഹിക്കേണ്ടതാണ് അഡീഷണൽ പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്ററുടെ ഓഫീസിന് (F,B&A) മുഖ്യമായ മൂന്ന് സെക്ഷനുകളായ ആസൂത്രണം, കണക്ക് സൂക്ഷിക്കൽ (Accounts), സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് സെക്ഷൻ എന്നിവയുടെ സേവനം ലഭിക്കുന്നതാണ്. ആസൂത്രണ വിഭാഗം പഞ്ചവത്സരപദ്ധതികൾ, വാർഷിക പദ്ധതികൾ, ധനമാവശ്യപ്പെടൽ, വകുപ്പിലെ വിവിധഘടകങ്ങൾക്ക് ബജറ്റ് അനുവദിക്കൽ എന്നിവ നടപ്പാക്കേണ്ടതാണ്. കണക്ക് സൂക്ഷിക്കൽവിഭാഗം കണക്കുകൾ, റിപ്പോർട്ടുകൾ എന്നിവ അക്കൗണ്ടന്റ് ജനറൽ, കംപ്ട്രോളർ ആന്റ് ആഡിറ്റർ ജനറൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ എന്നിവർ സമർപ്പിക്കാൻ ചുമതലപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സ്ഥിതിവിവരക്കണക്ക് വിഭാഗത്തിന്റെ (Statistics) തലവൻ ഡെപ്യൂട്ടി ഡയറക്ടർ (സ്ഥിതിവിവരക്കണക്ക്) ആണ്. സഹായത്തിന് രണ്ടു Research Assistant കളും, നാല്  Statistical Assistant കളും ഉണ്ട്. വിവിധ സർക്കിളുകളിലെയും ഡിവിഷനുകളിലെയും Statistical Assistant വിവരശേഖരണവും സമാഹരണവും നടത്തുന്നതാണ്. അങ്ങനെ ശേഖരിക്കുന്ന വിവരങ്ങൾ ഓരോ വർഷവും ഫോറസ്ട്രി ഡാറ്റാബേസ് അപ്ഡേറ്റ് ചെയ്യുന്നതിനുള്ള നടപടികൾ ആസ്ഥാന കാര്യാലയത്തില്‍ സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് വിഭാഗത്തിൽ നടത്തുന്നു. വകുപ്പ് നടപ്പാക്കുന്ന വിവിധപദ്ധതി-പദ്ധതിയേതര പ്രതിമാസ പുരോഗതി റിപ്പോർട്ട്, വകുപ്പിന്റെ വാർഷിക ഭരണ റിപ്പോർട്ട്, Forest statistics എന്ന വാർഷിക പ്രസിദ്ധീകരണവും തയാറാക്കുന്നതിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം സ്ഥിതിവിവര വിഭാഗത്തിനായിരിക്കും. ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെയും സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെയും വിഭിന്ന ഏജൻസികൾക്ക് സ്ഥിതിവിവര റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിക്കുന്നത് ഈ വിഭാഗമാണ്. 2020-21 വരെയുള്ള റിപ്പോർട്ടുകൾ സ്ഥിതിവിവര വിഭാഗം ഇതിനകം തയാറാക്കിയിട്ടുണ്ട്.

പരിസ്ഥിതി വികസനവും പട്ടികവർഗ്ഗ ക്ഷേമവും വിഭാഗം (ഇക്കോഡവലപ്പ്മെന്റ്  & ട്രൈബൽ വെൽഫെയർ വിംഗ്)

ഈ വിഭാഗത്തിന്റെ മുഖ്യധർമ്മം വനവാസികളായ പട്ടികവർക്കാരുടെ വികസനത്തിനും ക്ഷേമത്തിനും വേണ്ടിയുള്ള പരിപാടികൾ ഏറ്റെടുക്കലാണ്. അതു കൂടാതെ, പരിസ്ഥിതി വിനോദസഞ്ചാരം, പി.എഫ്.എം ഇൻഷുറൻസ്, പാരിസ്ഥിതിക വ്യവസ്ഥയുടെ നടത്തിപ്പ് ഫണ്ട് മുതലായവ ഇക്കോഡവലപ്പ്മെന്റ്  & ട്രൈബൽ വെൽഫയർ വിംഗിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ളവയാണ്.

പരിസ്ഥിതി ദുർബല പ്രദേശം (ഇ.എഫ്.എൽ)

കേരള വന പരിസ്ഥിതിലോല ഭൂമിയുടെ (നിക്ഷിപ്തമാക്കലും നടത്തിപ്പും) നിയമം, 2003 സംസ്ഥാനത്തെ പരിസ്ഥിതിലോലഭൂമി കേരളസർക്കാരിൽ നിക്ഷിപ്തമാക്കിക്കൊണ്ടുള്ള ഒരു നിയമമാണ്. ഈ നിയമം നടപ്പിലാക്കും മുമ്പ് കേരള വന (പരിസ്ഥിതി ലോലഭൂമിയുടെ നിക്ഷിപ്തമാക്കലും നടത്തിപ്പും) ഓർഡിനൻസ് (06/2000) പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തുകയും. 02.06.2000 മുതൽ അത് നടപ്പിലാക്കുകയും  ചെയ്തിരുന്നു. 2005-ലെ ആക്ട് 21 നടപ്പിലാക്കുന്നതു വരെ, പരിസ്ഥിതിലോലഭൂമിയുടെ കൈവശക്കാരൻ പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്ററായിരുന്നു. 23.11.2005-ൽ ഒരു പ്രത്യേക വിഭാഗം സ്ഥാപിക്കുകയും ഇ.എഫ്.എല്ലിന്റെ കൈവശക്കാരനായി ഒരു മുഖ്യവനപാലകൻ നിയമിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഇപ്പോൾ പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്ററാണ് പരിസ്ഥിതിലോല ഭൂമിയുടെ സംരക്ഷകൻ (Custodian). പരിസ്ഥിതി സന്തുലനാവസ്ഥയും ജൈവവൈവിധ്യവും നിലനിർത്തുന്നതിന്റെയും ഇ.എഫ്.എല്ലിന്റെ പരിപാലനത്തിന്റെയും ഉത്തരവാദിത്തം ഈ ശാഖയ്ക്കാണ്.

വനപരിപാലനവിഭാഗം (ഫോറസ്റ്റ് മാനേജ്മെന്റ്)

വനഭൂമിയുടെ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്ക് സൂക്ഷിക്കൽ, പുതിയ സംരക്ഷിത വനപ്രഖ്യാപനത്തിനുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങൾ തയ്യാറാക്കലും സമർപ്പിക്കലും, കോടതി വിധികളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഉടമസ്ഥർക്ക് നിക്ഷിപ്ത വനഭൂമി തിരിച്ചു നൽകുന്നത് നടപ്പിലാക്കൽ, ഭൂമി ഒഴിപ്പിക്കലിനു വേണ്ടിയുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങൾ തയ്യാറാക്കൽ തുടങ്ങിയവ വനം, ഭൂമിയും സ്രോതസുകളും (എഫ്.എൽ&ആർ) വിഭാഗത്തിന്റെ ചുമതലയാണ്. ഈ വിഭാഗം പ്രധാനമായും വന്യജീവി (സംരക്ഷണ) നിയമം, കേരള വനം (പരിസ്ഥിതിലോല ഭൂമികളുടെ നിക്ഷിപ്തമാക്കലും പരിപാലനവും) നിയമം 2003, മറ്റ് മുഖ്യ വനപാലകരാൽ കൃത്യമായി കൈകാര്യം ചെയ്യപ്പെടുന്ന നിയമങ്ങൾ എന്നിവയുടെ പരിധിയിൽ വരുന്നവ കൂടാതെ, ഇതര വിവിധ നിയമങ്ങളുടെയും ചട്ടങ്ങളുടെയും ഫലപ്രദവും കാര്യക്ഷമവുമായ ഉപയോഗത്തിലൂടെ വനസമ്പത്തിന്റെ സംരക്ഷണം ഉറപ്പു വരുത്തണം. വനഭൂമി പാട്ടത്തിന് കൊടുക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ, നിക്ഷിപ്ത വനങ്ങൾ, വിറകേതര വനോല്‍പ്പന്ന വനവിഭവങ്ങൾ (എൻ.ഡബ്ല്യൂ.എഫ്.പികൾ) വ്യവസായങ്ങൾക്ക് അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ അനുവദിക്കൽ, സുരക്ഷയെ സംബന്ധിച്ച നിയമസഭാ കമ്മിറ്റിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ, പരാതി കമ്മിറ്റി, പരിസ്ഥിതിസമിതി, പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷണ നിയമവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ ഈ ശാഖയാണ് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത്.

വിവര സാങ്കേതിക വിഭാഗം

കേരള വനം വകുപ്പ് യൂണിറ്റുകൾക്കുള്ളിലേക്കുള്ള വിവരങ്ങളുടെ പ്രവാഹം സുഗമമാക്കുന്ന, കടമ ചെയ്യാൻ ഐ.റ്റി ശാഖ ചുമതലപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അതിനുവേണ്ടി തന്ത്രപരമായ ആസൂത്രണത്തിന് കാര്യക്ഷമമായ സങ്കേതങ്ങൾ മെനയുകയും വിവരസാങ്കേതികവിദ്യയുടെ ഫലപ്രദമായ ഉപയോഗപ്പെടുത്തലിന് തക്കവിധത്തിൽ കേരള വനം വകുപ്പ് ജീവനക്കരുടെ കഴിവുകൾ വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യണം. കേരള വനം വകുപ്പിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ കമ്പ്യൂട്ടർവൽക്കരണം, കേരള വനം വകുപ്പിന്  വേണ്ടി ഹാർഡ് വെയറും, സോഫ്റ്റ് വെയറും സമ്പാദിക്കുക, അതിന്റെ ഉപയോഗത്തിനായി ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ വിവരവ്യവസ്ഥയുടെ പരിപാലനവും വികസനവും, വനം വകുപ്പിന് വേണ്ടി വെബ് സെറ്റ് നിർമ്മിക്കലും പരിപാലനവും, ജി.ഐ.എസ് മുതലായവയും ഈ ശാഖയുടെ മുഖ്യകർമ്മങ്ങളാണ്. ഇ-ലേലം, ഇ-ഓഫീസ്, ഡിജിറ്റൽ സേവനം നൽകൽ തുടങ്ങിയ വിവിധ ഇ-ഭരണ സമ്പ്രദായങ്ങളുടെ നടപ്പിലാക്കലും ഈ ശാഖയുടെ ഉത്തരവാദിത്തമാണ്.

മനുഷ്യവിഭവശേഷി വികസന വിഭാഗം

ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് ജീവനക്കാരുടെ കഴിവ് മെച്ചപ്പെടുത്താനായി അവർക്ക് പരിശീലനം നല്‍കാൻ വേണ്ടി ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റിൽ 1990-ൽ പരിശീലന വിഭാഗം ആരംഭിച്ചു. കേരള സർക്കാരിന്റെയും കെ.എഫ്.ഡിയുടെയും കീഴിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന വിവിധ പരിശീലന സ്ഥാപനങ്ങളിലെ മുൻനിര ജീവനക്കാർക്കും കേരള വനം വകുപ്പിലെ ഓഫീസർമാർക്കും നവീകരണ പരിശീലനവും പുതിയ തൊഴിലിൽ പ്രവേശിക്കാനുമുള്ള സൗകര്യവുമൊരുക്കുന്നതിൽ ഐ.എച്ച്.ആർ.ഡി. ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. എസ്.എഫ്.എസ്, ഐ എഫ്.എസ് ഓഫീസർമാർക്ക് ആഭ്യന്തരമായ നിർബന്ധിത പരിശീലനങ്ങൾക്കുള്ള കണ്ണികൾ ഒരുക്കുന്നതിനു പുറമേ വകുപ്പിലെ മിനിസ്റ്റീരിയൽ ജീവനക്കാർക്കും മറ്റ് തട്ടുകളിലുള്ള ജീവനക്കാർക്കും പ്രവർത്തനശേഷി വർധിപ്പിക്കുന്നതിലും അവരെ നവീകരിക്കുന്നതിലും കൂടി ഈ ശാഖ ശ്രദ്ധിക്കുന്നു.

സാമൂഹിക വനവൽക്കരണ വിഭാഗം

സമൂഹത്തിലെ വിവിധ വിഭാഗം ജനങ്ങളുടെ ഇടപെടലുകളോടുകൂടി ഒരു ജനകീയപദ്ധതി എന്ന നിലയിൽ വനങ്ങൾക്ക് പുറത്ത് വനവൽക്കരണം നടത്തുന്നതിനുള്ള അംഗീകാരം സാമൂഹിക വനവൽക്കരണ ശാഖയ്ക്കാണ്. അതിനുവേണ്ടി റെയിൽവെ ലൈനുകളുടെയും റോഡുകളുടെയും വശങ്ങളിലും റവന്യൂ പുറമ്പോക്കുകളിലും നീരൊഴുക്കുകളുടെ കരകളിലും സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ പരിസരങ്ങളിലും വൃക്ഷങ്ങൾ നടുന്ന നടപടി സാധാരണയായി ഏറ്റെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വിറകിനും തടി ഉരുപ്പടികൾക്കും, വളങ്ങൾക്കും വേണ്ടിയും പരമ്പരാഗത വനമേഖലകൾക്കമേൽ വർദ്ധച്ചുവരുന്ന സമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കുന്നതിനും ആവശ്യങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനും ഉദ്ദേശിച്ച് സാമൂഹിക വനവൽക്കരണ വിഭാഗം വിവിധ ഇനം സസ്യങ്ങളുടെ മുളകൾ വളർത്തി വിതരണം ചെയ്യുകയും പൊതുജനങ്ങൾ അവ നട്ടുവളർത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.

ഈ വകുപ്പിന്റെ പൊതുജനസമ്പർക്കത്തിനും വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കുമുള്ള സഹായഹസ്തമാണ്  ഫോറസ്ട്രി ഇൻഫോർമേഷൻ ബ്യൂറോ (FIB). വകുപ്പിന്റെ വിവിധതരം പ്രവർത്തനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച കൈപ്പുസ്തകങ്ങൾ, ലഘുലേഖകൾ എന്നിവയുടെ അച്ചടിയും പ്രസാധനവും, ലോക വനശാസ്ത്രദിനം, ലോകഭൗമദിനം, ലോകപരിസ്ഥിതി ദിനം, വന്യജീവിവാരം തുടങ്ങിയവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുള്ള വമ്പിച്ച പ്രചാരണം നല്കൽ എന്നീ ചുമതലകളും ഈ വിഭാഗത്തിനു കീഴിൽ വരുന്നുണ്ട്. വകുപ്പിന്റെ സംസ്ഥാനതല പരിപാടികളുടെ ഭാഗമായി മാധ്യമങ്ങൾക്കുവേണ്ടി പരസ്യങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തി വിതരണം ചെയ്യുന്നതും, ഫീൽഡ് ഓഫീസ് പ്രദർശന വസ്തുക്കൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതും വികസിപ്പിക്കുന്നതും വിതരണം ചെയ്യുന്നതും ഡോക്യുമെന്ററി സിനിമകൾ നിർമ്മിക്കുന്നതും പൊതുവായ പ്രചാരണം സംഘടിപ്പിക്കുന്നതുമൊക്കെ എഫ്.ഐ.ബിയുടെ ചുമതലയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

പ്രത്യേക വനവൽക്കരണ വിഭാഗം

സംസ്ഥാനത്ത് 1980-ലെ വന (സംരക്ഷണ) നിയമം നടപ്പാക്കുകയും അത് നിരീക്ഷിച്ച് നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് പ്രത്യേകം വനവൽക്കരണ വിഭാഗത്തിന്റെ ചുമതലയാണ്. 1980-ലെ വന (സംരക്ഷണ) നിയമത്തിന്റെ വെളിച്ചത്തിൽ അതു സംബന്ധിച്ചുള്ള ബഹുമാനപ്പെട്ട സുപ്രീംകോടതിയുടെ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾക്കും കേന്ദ്രസർക്കാർ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കനുസൃതമായി, വനഭൂമി വനേതരാവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നതിനു വേണ്ടി വനങ്ങൾ വെട്ടിത്തെളിക്കുന്നതിനായി ലഭിച്ചിട്ടുള്ള അപേക്ഷകളിന്മേൽ നടപടി സ്വീകരിക്കുന്നതിനുള്ള ചുമതല നോഡൽ ഓഫീസർമാർ നിർവഹിക്കുന്നു.

ജാഗ്രതയും വനരഹസ്യാന്വേഷണവും വിഭാഗം

വിജിലൻസ് വിഭാഗത്തിന്റെ പ്രവർത്തനം സ്വതന്ത്രമാണ്. മിക്ക പരാതികളിലും പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്റർ (ജാഗ്രതയും വനരഹസ്യാന്വേഷണവും) ഒരു പകർപ്പ് ഹെഡ് ഓഫ് ഫോറസ്റ്റ് ഫോഴ്സിന് നല്‍കുന്നതോടൊപ്പം റിപ്പോർട്ട് സർക്കാരിന് നേരിട്ട് സമർപ്പിക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ഈ ശാഖ സ്വതന്ത്രമായാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത് എന്നകാര്യം ശ്രദ്ധിക്കണം. വസ്തുനിഷ്ഠമായ കാരണങ്ങളാൽ ഈ വിഭാഗത്തിന് റെയ്ഞ്ചുകൾ, ഡിവിഷനുകൾ, സർക്കിളുകൾ എന്നിവയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഓഫീസുകൾ, പ്രവൃത്തികൾ, രേഖകൾ,  മറ്റാവശങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം അന്വേഷിക്കാം. പക്ഷേ, ഇത്തരം നടപടികൾ കൃത്യമായ ചട്ടങ്ങളും ക്രമങ്ങളുമനുസരിച്ചായിരിക്കണം.

പരാതികളും ആക്ഷേപങ്ങളും സാധ്യമായ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ സമയത്തിനകം അപേക്ഷിച്ച് തീർപ്പ്കല്‍പ്പിക്കാനാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന്റെ ശ്രമം. ഒരു നിശ്ചിതസമയത്ത് ഫ്ളൈയിങ് സ്ക്വാഡ് ഡിവിഷന് വിധേയമായി അന്വേഷണത്തിന് ശരാശരി 10 പരാതികളെങ്കിലും ഉണ്ടായിരിക്കാനുള്ള സാധ്യത പരിഗണിച്ചാണ് പ്രവർത്തനക്രമം നിശ്ചയിച്ചിരിക്കുന്നത്. സാധാരണയായി അന്വേഷണോദ്യോഗസ്ഥന്‍ ആക്ഷേപം കിട്ടിയ ഉടൻതന്നെ അന്വേഷണം ആരംഭിക്കുകയും മിക്കകേസുകളിലും ഒരാഴ്ചയ്ക്കകം തീരുമാനമെടുക്കുകയും ചെയ്യണം. വനം രഹസ്യാന്വേഷണ ഘടകം ഫോറസ്റ്റ് ഇന്റലിജൻസ് സെൽ 2001-ൽ പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്ററുടെ (ജാഗ്രത) കീഴിലാണ് സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വിവിധ സ്ഥലങ്ങളിൽ ഒരു റെയ്ഞ്ച് ഓഫീസറും 10 ബീറ്റ് ഫോറസ്റ്റ് ഓഫീസർമാരും രഹസ്യാന്വേഷണ വിവരശേഖരണത്തിനായുള്ള നടപടികൾ നടത്തുന്നു. അസിസ്റ്റന്റ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്റർ, പ്രിൻസിപ്പൽ ചീഫ് ഫോറസ്റ്റ് കൺസർവേറ്റർ (ജാഗ്രതയും വനം രഹസ്യാന്വേഷണവും)-ന്റെ ഓഫീസിലെ തന്റെ സാധാരണ ചുമതലകൾക്കു പുറമേ ഈ ഘടകത്തിന്റെ മേൽനോട്ടവും നടത്തുന്നു. വനരഹസ്യാന്വേഷണ ഘടകം രഹസ്യമായി ശേഖരിച്ച വിവരങ്ങളുടെ ഫലമായി ഗൗരവതരമായ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ കണ്ടുപിടിക്കുന്നതിനും വന്യജീവിക്കുറ്റങ്ങളിൽ, കുറ്റാരോപിതരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നതിനും കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.

വന്യജീവി വിഭാഗം

സംസ്ഥാനത്തെ വന്യജീവികളുടെയും ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെയും സംരക്ഷണമാണ് വന്യജീവി വിഭാഗത്തിന്റെ പ്രധാന പ്രവൃത്തി. 1972-ലെ വന്യജീവി സംരക്ഷണ നിയമ പ്രകാരമാണ് സംസ്ഥാനത്തിലെ സംരക്ഷിത മേഖലകൾ ഭരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഇപ്പോൾ മൂന്ന് വന്യജീവി സർക്കിളുകളുടെ കീഴിൽ 11 വന്യജീവി ഡിവിഷനുകളുണ്ട്. 3441.207 ചതുരശ്ര കി.മീ വനങ്ങളുടെ കീഴിൽ വരുന്ന അതിന്റെ സംരക്ഷിത മേഖലാശ്യംഖലയിലുൾപ്പെടുന്ന 6 ദേശീയോദ്യാനങ്ങൾ, 18 വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങൾ, 2 കടുവാസങ്കേതങ്ങൾ, 2 പക്ഷിസങ്കേതങ്ങൾ, 1 മയിൽ സങ്കേതം ഇവയടക്കം) ഒരു കമ്യൂണിറ്റി റിസർവ് (സമൂഹസംരക്ഷണ കേന്ദ്രം) എന്നിവയടക്കം ഈ ശാഖ പരിപാലിക്കുന്നു.

1988-ൽ ദേശീയ വനനയത്തിൽ വന്ന മാതൃകാ മാറ്റത്തിന്റെ ഫലമായി വനമേഖലകൾ, പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങൾ, വന്യജീവികളുടെയും ജൈവവൈവിധ്യങ്ങളുടെയും സംരക്ഷണം എന്നിവയ്ക്ക് വലിയ ഊന്നൽ നല്‍കപ്പെട്ടു. ഈ ലക്ഷ്യം നേടുന്നതിനു വേണ്ടിയുള്ളവയാണ് വന്യജീവി ശാഖയുടെ വ്യവസ്ഥാപനവും, കൂടുതൽ സങ്കേതങ്ങളുടെയും ദേശീയോദ്യാനങ്ങളുടെയും പ്രഖ്യാപനവും.

വർക്കിംഗ് പ്ലാൻ &റിസർച്ച് വിഭാഗം

പ്രവർത്തന പദ്ധതി (വർക്കിംഗ് പ്ലാൻ) വനപരിപാലന തന്ത്രത്തെ നയിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രധാനരേഖയാണ്. നയത്തിന്റെ തുടർച്ച ലക്ഷ്യമാക്കി എഴുതപ്പെട്ട ഒരു പരിപാലന ക്രമമെന്ന് അത് നിർവചിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 25 ടെറിട്ടോറിയൽ ഡിവിഷനുകൾക്കുള്ള പ്രവൃത്തിപദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കൽ ഈ ശാഖയുടെ ചുമതലയാണ്. കൂടാതെ, ചൂരൽ, ഈറ, മുള തുടങ്ങിയ വിവിധവിഭവങ്ങളുടെ ലഭ്യത വിലയിരുത്താനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം തൃശ്ശൂരിലെ Forest Resource Survey Cell-FRSC-നാണ്. തിരുവനന്തപുരത്തും തൃശ്ശൂരുമായി രണ്ട് ഗവേഷണ വിഭാഗങ്ങളുണ്ട്. അവ വ്യത്യസ്തങ്ങളായ വനവിഭവ വളർച്ച, ഘടന, ഗുണമൂല്യം എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ചും Permanent Preservation Plot സംബന്ധിച്ചുമുള്ള ഗവേഷണങ്ങൾ നടത്തുന്നു. റ്റി ബി ജി ആർ ഐ, കെ എഫ് ആർ ഐ, ഐ എഫ് ജി ടി ബി തുടങ്ങിയ വിവിധ ഗവേഷണ സ്ഥാപനങ്ങളുമായി പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടാണ് ഈ രണ്ട് ഗവേഷണ വിഭാഗങ്ങളും പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ഈ നടപടി മുഖ്യമായും ബഹുസ്ഥല പരീക്ഷണങ്ങളേറ്റെടുക്കുന്നതിലും ഗവേഷണ ഫലങ്ങളുടെ പ്രയുക്ത പ്രാദേശിക സാഹചര്യങ്ങളിൽ പരിശോധിക്കുന്നതിലുമാണ്.